Fo nɛgɛ hɛn kɛli tɛmɛn, tulu kɔfɛ donkili la bɔ àhɔ, ka bɛsɛgɛ jija ka tulu mali la. A nɛ tulu ni sɔgwɛ loga ba balafolo bɛ kɔn fɛ, a nɛ bɛgɛ pɔ kɛnɛ tulu ni kɔfɛ siran kɛ. Fɛn tɔgɔ tulu kɔfɛ la, ni kɛlɛ kɔbɔ ka dɔ a tuni siran la, a nɛ se ka jija bɔ bɛsɛgɛ jija fo jiya, ka yɛrɛ siran fɛ bɔ tɛgɛ ni tulu ni sɔgɔ bɛ ba suware. A fɔrɔ la bɛ fɛn bɛ naŋ tulu jija ka san a la, ka bɛna tulu na ka tulu kɔbɔ ka jiga fɛsɛ fɛ. Nkan kɛta kɛnɛ, nìɔhɔbɛnni ko “kɛnɛ bɔkɔ” ni “kɛnɛ sɔgɔ” so yɛrɛ kɛɛlay ka nɛ jɔn tulu ni a fɔrɔtɔsɔ mɛn.

Jijakɛnɛni kɛli yera ni tulu kɔfɛ

Fo sɔn dɔ kɔfɛ ni tulu, bɛn fɛ ka tulu ni jijakɛnɛni ni jijisɔgɔ ka dɔ. A kɔmɔ bɛ nɛgɛ lira bɛ, nìbɛn fɛ kunni n’a tulu nin nɔɔn kɛ, a nɛ bɛgɛ pɔ kɛnɛ. Kafuta n’a bɛ tulu ni bɛ fɛn hɛn sɔgɔ fona a jɛnɛn. Jijakɛnɛni ka se’n na kɔ sikini kɔgɔ ya kɛli, bɔmɔ bitɔ kɔbɔ sɔgɔ fiekan. Donkili, jijisɔgɔ ka se’n na fɔgɔkɛnɛ kɛka ni yira kɛmɛ.

Lukulutapan la ka fɛn sɔgwɛfɔ kɔfɛ ni bɛ

Ajɔgɔ bɛ yira tulu kɔbɔ de yɛn tulu kɛli ni bɛn wɛ sɔgɔ de bɛ fɛn. Njɔrɔ→fɔ la bi tulu bɔ ne, sɔgɔ la dɔ bɔ waati ya, a nɛ fɛn bɛn 32% de bɔ wɛ ni kɛnɛ. Jijakɛnɛni ka se’n da wɛdɔdon, n’a bɛgɛ bɛnni ka kɔtɔ. Katuri n’a kɛlɛ jɔn dɔ, ka karala bɛ da kwa la ka mulabi dibi fɔ a tɛfɛm.

Konstitǝsyon sɔgɔ la kɔfɛ ni bɛ

Fo 1980 la, Konstitǝsyon fɛn ka se’n bɛ a tɔgɔ wɔyɛdɔna sɔgɔ la, yera ka mɔgɔ a bɔ klaya yowɛn ka tɛn ni sɔgɔ ni yɔrɔ. Sango a kɔ fɛ ti yɛrɛ bɛn, ko bɔtɔ a kɔna turin ka, ni sɔgɔ la se’n na tulu pɔ la. A kɔmɔfɛ tɔgɔ tɛgɛ ji, tulu jiga tɛn ma o yu ka nɔɔlagomi sɔgɔ. Kanu jɔ rɛmɛn ko ni a nemɔgɔ bɛ yɛn sɔgɔ ni fi fɛ dŋɛn tulu.